Stypendium Humboldta dla badaczki starożytnego prawa

Marzena Wojtczak z Wydziału Prawa i Administracji UW otrzymała stypendium Humboldt Research Fellowship for Postdoctoral Researchers na 12-miesięczny pobyt badawczy w Freie Universität w Berlinie. Podczas wizyty w Niemczech dr Wojtczak będzie realizowała projekt “Legal capacity” of monastic communities in late antique Egypt.

Celem projektu stypendialnego jest zbadanie „zdolności prawnej” (tj. możności bycia odrębnym podmiotem prawa) wspólnot monastycznych w późno-antycznym Egipcie.

Problem osobowości prawnej jednostek kościelnych jest od wielu lat podejmowany przez specjalistów w dziedzinie prawa rzymskiego, jednak – jak twierdzi badaczka – dotychczas nie zaproponowano jeszcze zadowalających rozwiązań badawczych tej kwestii, m.in. ze względu na brak pojęcia „osoby prawnej” w prawie rzymskim.

W ramach projektu zostanie przeprowadzona analiza źródeł normatywnych (przede wszystkim konstytucji cesarskich oraz kościelnych kanonów), jak i źródeł papirusowych ukazujących praktykę prawną Egiptu epoki bizantyjskiej. Te ostatnie, według badaczki, wcześniej były często marginalizowane w akademickich debatach nad prawem rzymskim. Praktyczne rozwiązania ad hoc były wcześniejsze niż rozwój dogmatyki prawniczej. Ich analiza pozwoli zatem określić, w jakim stopniu prawo stanowione reagowało na potrzeby praktyki, a także czy i jaki wpływ mogła mieć owa praktyka na formułowanie się koncepcji prawnych.

Autorka projektu zwraca też uwagę, że ostatnio światło dzienne ujrzał nowy materiał papirologiczny, a więc pojawiły się nowe dane i nowe możliwości analizy. Ze wstępnego oglądu wynika, że ten materiał ukazuje wspólnotę klasztorną jako świadomą jednostkę zaangażowaną w relacje prawne i ekonomicznie, niezależnie od aktywności tworzących ją mnichów.

Grafika na zdjęciu ilustracyjnym została zaprojektowana przez Jakuba Urbanika.